Nổi mụn là vấn đề mà hầu hết mọi người gặp phải, không chỉ gây mất thẩm mỹ cho khuôn mặt mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Theo đó, để điều trị và phòng tránh mụn hiệu quả bạn cần biết rõ nguyên nhân gây mụn là gì. Hãy cùng O2 SKIN theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu các nguyên nhân gây nổi mụn phổ biến nhé!

1. Tổng hợp các nguyên nhân gây mụn thường gặp nhất

1.1. Thay đổi nội tiết tố (đặc biệt ở tuổi dậy thì)

Sự thay đổi nội tiết có thể làm các tuyến bã nhờn mở rộng và tăng sản xuất bã nhờn. Điều này gây bít tắc nang lông và hình thành mụn. Tình trạng mụn do thay đổi nội tiết xảy ra ở giai đoạn tuổi dậy thì, vị thành niên; chu kỳ kinh nguyệt; bệnh nhân bị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS); phụ nữ trong giai đoạn thai kỳ.

Sự thay đổi nội tiết tố là một trong những nguyên nhân nổi mụn phổ biến.

1.2. Stress/Căng thẳng thường xuyên

Tình trạng lo âu, căng thẳng cũng là nguyên nhân gây mụn. Bởi tình trạng stress diễn ra thường xuyên có thể khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tăng phản ứng viêm trong cơ thể nói chung và da nói riêng khiến mụn trở nên trầm trọng hơn. Hiện nay, tình trạng các bạn nổi mụn do stress ngày càng tăng bởi:

• Tuổi dậy thì thay đổi tâm sinh lý bình thường, stress vì tự ti ngoại hình.
• Học sinh, sinh viên căng thẳng do học tập, ôn thi.
• Nhân viên văn phòng áp lực vì công việc.

1.3. Dùng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp

Việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp có thể khiến da thường xuyên bị bí bách, dẫn đến tắc nghẽn nang lông, gây mụn và khiến mụn ngày càng phát triển. Một số loại sản phẩm có thể gây mụn như mỹ phẩm (kem nền, phần trang điểm,…) có kết cấu bền vững, bám chặt; sản phẩm chăm sóc da (lotion, kem dưỡng,…) chứa gốc dầu.

Sản phẩm chăm sóc da không phù hợp không chỉ là nguyên nhân gây ra mụn, mà còn làm tình trạng mụn nghiêm trọng hơn.

1.4. Một vài thói quen khiến da tiếp xúc với vi khuẩn

Một số thói quen thường ngày cũng là một trong những nguyên nhân gây mụn. Cụ thể, các hành động như chạm tay lên mặt, áp điện thoại lên mặt khi nghe cuộc gọi (màn hình điện thoại không sạch), nằm ngủ với vỏ gối bẩn,… khiến da tiếp xúc với vi khuẩn gây hại làm thay đổi hệ vi sinh trên da. Các vi khuẩn có hại này sẽ xâm nhập vào lỗ chân lông – nơi có nhiều dầu thừa, bã nhờn, từ đó hình thành mụn và khiến mụn lây lan nhanh chóng trên da.

1.5. Do môi trường sống và làm việc

Môi trường sống và làm việc có nhiều hóa chất, bụi, vi khuẩn,… có thể khiến lỗ chân lông bít tắc, rối loạn sừng hóa nang lông làm tăng môi trường thuận lợi cho vi khuẩn C.acnes phát triển mạnh, từ đó hình thành mụn. Một số môi trường sống và làm việc có khả năng gây mụn như môi trường thường xuyên tiếp xúc với dầu, dầu than đá, dầu creosote, hắc ín; môi trường nóng ẩm, thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao; môi trường tiếp xúc với hóa chất, đặc biệt là hydro-carbon được chlor hóa;…

1.6. Thực phẩm ngọt và đồ ăn nhiều dầu mỡ

Theo nghiên cứu, lượng đường cao trong thức ăn ngọt làm tăng hoạt động của một số hormone, bao gồm androgen và yếu tố insulin 1 (IGF-1). Các hormone này làm kích thích sản xuất bã nhờn và tăng viêm, từ đó thúc đẩy mụn hình thành. Bên cạnh đó, dầu sử dụng trong các món chiên có nhiều omega-6 nên có thể góp phần làm mất cân bằng tỷ lệ axit béo khiến da nổi mụn.

Một số thức ăn ngọt và đồ ăn nhiều dầu mỡ có thể gây khởi phát mụn và khiến mụn lan rộng gồm có: Bánh mì trắng, bánh quy, bánh kem, gạo (không phải loại basmati), khoai tây chiên, nước ngọt, nước có gas, gà rán,…

Ăn nhiều đồ ngọt cũng là một trong những nguyên nhân nổi mụn mà nhiều bạn trẻ thường xuyên mắc phải.

1.7. Thói quen hút thuốc lá gây mụn ở các bạn nam

Theo các nghiên cứu, người hút thuốc lá có tỷ lệ bị mụn cao hơn người không hút thuốc. Điều này là vì thuốc lá làm mất cân bằng hormone ở cả nam và nữ. Đồng thời, thuốc lá làm gia tăng các gốc tự do, giảm nồng độ các chất kháng viêm tự nhiên của cơ thể (vitamin A, nitric oxide). Hơn nữa, thành phần nicotine có trong thuốc lá gây tăng hiện tượng sừng hóa mô lót trong nang lông khiến lỗ chân lông bị bít tắc. Những yếu tố trên đã tạo môi trường thuận lợi để mụn hình thành và phát triển.

1.8. Tác dụng phụ một số loại thuốc

Một số loại thuốc có tác dụng phụ làm tăng nguy cơ xuất hiện mụn như:

• Halogens; Các steroid đồng hóa (anabolic steroids); Thuốc uống chứa corticoid đường uống, bôi, khí dung,…
• Thuốc tránh thai có chứa progesterone.
• Hormone testosterone.
• Các vitamin có vitamin B6 và B12.
• Thuốc uống để điều trị lao, phong, trầm cảm, ung thư.
• Các thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ như cyclosporin). 

1.9. Bị mụn do di truyền

Gen di truyền quyết định đến nhiều đặc điểm khác nhau của cơ thể, bao gồm cả mụn trên da. Theo thống kê, cứ 100 người bị mụn thì có 50% trong số đó bị ảnh hưởng bởi tiền sử gia đình. Có thể thấy, nếu cha mẹ bị mụn nhiều thì nguy cơ cao con cái cũng sẽ bị mụn.

2. Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số giải đáp thắc mắc liên quan đến nguyên nhân gây ra mụn. Bạn hãy tham khảo để có thêm kiến thức hữu ích:

2.1. Tại sao lại có mụn trên mặt?

Mụn xuất hiện trên mặt là do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể như thay đổi nội tiết tố, căng thẳng thường xuyên, dùng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp, thói quen chạm tay hay áp điện thoại lên mặt, sử dụng thực phẩm ngọt và đồ ăn nhiều dầu mỡ, hút thuốc lá, tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc do gen di truyền.

2.2. Tình trạng “nóng gan” có nổi mụn không?

Tình trạng “nóng gan” chỉ coi là một khía cạnh nhỏ gây nên mụn chứ không thể coi là nguyên nhân gây ra mụn. Theo Đông y, nếu muốn hết nóng trong người thì bạn cần thanh nhiệt giải độc bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, châm cứu huyệt,…

2.3. Vì sao mụn cứ tái phát thường xuyên?

Tình trạng mụn tái phát thường xuyên có thể đến từ nhiều nguyên nhân. Cụ thể như do không hiểu nguyên nhân nên cứ lặp đi lặp lại thói quen xấu, do điều trị sai cách, do sau khi điều trị mụn khỏi rồi nhưng chăm sóc không đúng cách,… Tuy nhiên, bạn hãy an tâm là khi đến O2 SKIN sẽ tư vấn cặn kẽ để bạn phòng ngừa mụn tái phát lâu dài.

Bài viết trên đây đã chia sẻ đến bạn các nguyên nhân gây mụn thường gặp nhất. Hy vọng sau khi tham khảo bạn có thể hiểu được lý do bị mụn, từ đó áp dụng phương pháp điều trị đúng, hiệu quả ngay từ đầu. Nếu bạn đang gặp vấn đề với mụn, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ Da liễu để được thăm khám, tư vấn và hướng dẫn cách điều trị phù hợp, sớm hết mụn và lấy lại làn da mịn màng. Liên hệ ngay với O2 SKIN qua hotline 1900 3147 hoặc đến trực tiếp các chi nhánh phòng khám để được tư vấn khám da với bác sĩ Da liễu nhé!

Tài liệu tham khảo:

1. Sách “Hiểu Mụn Để Hết Mụn” – Xuất bản bởi NXB Y học phối hợp cùng Phòng khám Da liễu O2 SKIN.
2. Cleveland Clinic. Acne. 10 03 2020. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12233-acne (đã cập nhật 03 04 2024).
3. National Institutes of Health. Acne. 01 09 2016. https://www.niams.nih.gov/health-topics/acne (đã cập nhật 03 04 2024).