Mụn ẩn là loại mụn có nhân nằm dưới bề mặt da nên rất khó nhận biết, dễ nhầm lẫn với các vấn đề khác về da. Vậy làm sao để điều trị tình trạng này tối ưu? Hãy cùng O2 SKIN theo dõi bài viết dưới đây để tìm ra triệu chứng, nguyên nhân gây và phương pháp điều trị loại mụn này hiệu quả nhé.
Do nằm sâu trong da, mụn ẩn thường khó điều trị hơn so với các loại mụn khác.
1. Mụn ẩn là gì?
Mụn ẩn là một dạng mụn không viêm có nhân nằm sâu trong nang lông dưới bề mặt da (mụn đầu trắng) hoặc một phần trồi lên bề mặt da (mụn đầu đen). Loại mụn này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ tuổi dậy thì cho tới người trưởng thành.
2. Triệu chứng nhận biết mụn ẩn
Bạn có thể nhận diện tình trạng da bị mụn ẩn qua các đặc điểm dưới đây:
- Màu gần trùng với màu da: Nhân mụn không tiếp xúc với không khí nên thường có màu gần trùng với màu da, do đó khó để nhìn thấy bằng mắt thường từ xa, chỉ khi nhìn với cự ly gần bạn mới thấy mụn hiện diện thành từng đám.
- Kích thước khá nhỏ: Tình trạng mụn nhẹ có nhân nằm sâu bên trong nang lông, không có đầu nhân, nên biểu hiện bên ngoài chỉ là những nốt nhỏ li ti.
- Thường mọc thành từng cụm: Loại mụn này ít khi mọc riêng lẻ mà thường mọc thành từng cụm.
- Cảm nhận da sần sùi, thô ráp khi sờ vào: Mặc dù không thể nhìn thấy rõ, nhưng khi sờ lên vùng da chứa mụn thường có cảm giác rất thô ráp, sần sùi.
- Không viêm, không sưng, không đau nhức: Da thường không xuất hiện viêm, sưng hay đau nhức, nên nhiều người thường chủ quan không điều trị mụn từ sớm.
Da sần sùi mụn ẩn ở má gây kém thẩm mỹ, không được mịn màng.
3. Mụn ẩn hình thành và tiến triển như thế nào?
Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, sản sinh nhiều dầu thừa làm da trở nên bóng nhờn và bít tắc nang lông. Dầu nhờn kết hợp với tế bào chết, bụi bẩn và cặn trang điểm sẽ khiến nang lông bị tắc nghẽn, dẫn đến hình thành mụn ẩn (mụn đầu trắng, mụn đầu đen).
C. Acnes là vi khuẩn thường trú trên da, khi gặp môi trường nhiều bã nhờn sẽ nhanh chóng sinh sôi và gây viêm nhiễm. Làn da lúc này sẽ xuất hiện tình trạng sưng đỏ, đau và ngứa ngáy.
Đến giai đoạn 4, khi vi khuẩn tấn công sâu vào da sẽ dẫn đến hình thành túi mủ và các ổ viêm lớn. Tổn thương sẽ lan rộng, đến lớp trung bì và hạ bì nếu không điều trị kịp thời. Hậu quả là cấu trúc da bị phá vỡ và làm tăng nguy cơ để lại sẹo rỗ, sẹo thâm sau khi mụn lành lại.
4. Nguyên nhân hình thành mụn ẩn
Nguyên nhân gây nên tình trạng này chủ yếu đến từ sự tăng tiết bã nhờn khiến lỗ chân lông bị bít tắc, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây nên mụn ẩn dưới da:
4.1. Vệ sinh da chưa sạch
Một trong những nguyên nhân là vệ sinh da chưa sạch, quên tẩy trang. Khi da mặt bẩn, còn thêm cả những bước dưỡng chất tiếp theo sẽ dẫn đến tình trạng lỗ chân lông bị bít tắc bởi bã nhờn dư thừa, và vi khuẩn từ đó cũng tăng lên nhanh chóng.
Vệ sinh da chưa sạch là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng da mụn ẩn.
4.2. Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp
Sự hình thành loại mụn này có thể do dùng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp. Ngoài ra, một số thành phần trong sản phẩm cũng có thể sinh nhân mụn bạn cần tránh là: Lanolin, petrolatum, dầu khoáng, silicones, bơ cocoa, bơ hạt mỡ, các thành phần gốc dầu (dầu dừa, dầu hạnh nhân),…
4.3. Lạm dụng mỹ phẩm
Nếu bạn thực hiện với tần suất quá nhiều, hoặc trang điểm quá dày sẽ khiến làn da bạn không được thông thoáng. Thậm chí khi mụn mọc lên một số người còn có thói quen dùng mỹ phẩm để che đi khuyết điểm. Điều này không hề tốt cho da, mà chỉ làm cho tình trạng mụn nặng nề hơn, gây ảnh hưởng không nhỏ sau này.
4.4. Tổn thương nang lông
Các tổn thương nang lông từ thao tác nặn mụn thô bạo, tẩy rửa quá mức, lột da/xâm lấn không đúng kỹ thuật cũng là nguyên nhân bị mụn ẩn mà nhiều người mắc phải.
4.5. Ô nhiễm môi trường
Khi làn da thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân của môi trường, đặc biệt là bụi bẩn sẽ tích tụ trên da, len lỏi vào những lỗ chân lông. Về lâu dài, lỗ chân lông sẽ dần bị tắc nghẽn, từ đó sinh ra mụn.
4.6. Chế độ sinh hoạt thiếu khoa học
Nguyên nhân mụn ẩn trên trán, má, cằm có thể xuất hiện do những thói quen xấu hằng ngày như hay dùng tay sờ da mặt làm cho vi khuẩn tích tụ, sử dụng vỏ gối dơ, khăn mặt dơ, ăn uống nhiều thực phẩm ngọt, béo dầu mỡ, các chế phẩm từ sữa, thức khuya, uống ít nước,…
4.7. Thay đổi nội tiết tố
Sự thay đổi nội tiết tố kích thích tuyến bã nhờn tăng tiết dầu nhờn, kết hợp với tế bào chết và bụi bẩn từ môi trường bên ngoài sẽ hình thành nhân mụn. Do đó, người đang trong giai đoạn dậy thì, phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc khi mang thai là những đối tượng dễ bị nổi mụn.
4.8. Di truyền
Trong một số trường hợp, nếu gia đình của bạn có người bị mụn ẩn thì bạn cũng có nguy cơ gặp phải loại mụn này. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra mụn này chưa được nghiên cứu và thống kê rõ ràng.
4.9. Do dùng thuốc
Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, thuốc kháng lao, thuốc hormone giáp, có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm loại mụn này. Vì thế nếu xuất hiện mụn trong quá trình dùng thuốc, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có giải pháp khắc phục phù hợp.
5. Các vị trí mụn ẩn thường gặp nhất
Loại mụn này thường xuất hiện ở những vị trí sau trên gương mặt:
- Trên trán: Có thể dễ dàng nhận biết bằng cách chạm nhẹ vào trán, soi gương khi có ánh sáng mạnh, soi da,…
- Ở cằm: Sờ tay vào vùng cằm có cảm giác cộm, xuất hiện các mụn li ti mọc thành cụm.
- Ở má: Nguyên nhân bởi đây là vùng da dễ tích tụ dầu thừa và hình thành mụn nếu không vệ sinh da sạch sẽ.
- Quanh miệng: Có thể do bít tắc lỗ chân lông, do đeo khẩu trang quá lâu.
- Ở quai hàm: Có thể hình thành do tác động từ việc đeo khẩu trang, cài quay nón bảo hiểm, thói quen sờ tay lên mặt,…
6. Da bị mụn ẩn có tự hết không?
Mụn ẩn thường nằm sâu ở nang lông nên không thể tự hết nếu không nhận biết được yếu tố nguy cơ gây mụn và điều trị đúng cách. Theo đó, cơ chế điều trị mụn dưới da sẽ tập trung vào điều hòa giảm tiết bã nhờn, tăng luân chuyển tế bào sừng và duy trì làn da láng mịn sáng đẹp.
7. Da bị mụn ẩn có nên nặn không?
Bạn có thể nặn nếu thực hiện đúng cách và chuẩn y khoa. Theo đó, phương pháp này giúp lấy sạch nhân mụn ra khỏi da sớm, hạn chế tình trạng mụn phát triển từ nhẹ đến nặng và lây lan ra nhiều vùng da khác. Đồng thời nặn mụn chuẩn y khoa cũng hỗ trợ lấy đi những chất cặn, dầu thừa trên da giúp lỗ chân lông thông thoáng và sạch sẽ hơn, kết hợp với quá trình thoa thuốc đặc trị để hoạt chất hấp thụ tốt hơn.
8. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Bạn nên đến gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:
- Bất cứ khi nào mụn khiến bạn mất tự tin, lo lắng quá mức, ảnh hưởng đến tâm lý và cần cải thiện sớm.
- Khi thấy da xuất hiện mụn bất ngờ và nổi thành từng cụm ngày càng nhiều,…
- Mức độ mụn từ trung bình trở lên (>20 nốt mụn không viêm).
- Mụn ẩn sưng đỏ, gây khó chịu và mất tự tin.
- Mụn tái phát liên tục.
- Không có sự cải thiện sau vài tuần đến vài tháng sau khi áp dụng các phương pháp điều trị tại nhà, không kê đơn.
- Mụn xuất hiện như tác dụng phụ sau khi sử dụng thuốc như thuốc trị trầm cảm, lo âu, và các loại thuốc khác.
- Mụn để lại nhiều sẹo mụn trên da.
Bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được điều trị bằng các phương pháp chuẩn Y khoa.
9. Các phương pháp điều trị mụn ẩn
Dưới đây là những cách để điều trị loại mụn này tại nhà:
9.1. Cách giảm mụn tại nhà
9.1.1. Dùng nguyên liệu tự nhiên
- Tinh dầu tràm trà: Tinh dầu chứa các chất kháng khuẩn giúp làm dịu nốt mụn ẩn sưng đỏ, hỗ trợ gom khô cồi mụn. Để mang lại hiệu quả tốt, bạn nên chọn sản phẩm chứa tối thiểu 5% dầu cây trà, thoa lên mụn 2 lần/ngày. Lưu ý nên pha loãng tinh dầu tràm trà để không gây kích ứng da.
- Mật ong: Mật ong có chứa chất chống oxy hóa, kháng viêm và kháng khuẩn, giúp giảm sưng viêm mụn hiệu quả. Bạn có thể lấy một ít mật ong, bôi lên nốt mụn để qua đêm và rửa sạch da với nước sáng hôm sau.
9.1.2. Thuốc bôi
Nếu không biết nên dùng gì, bạn có thể tham khảo một số loại thuốc trị mụn ẩn chứa hoạt chất có thể kích thích bong sừng, giúp thông thoáng lỗ chân lông, hạn chế mụn như: Retinoids, Salicylic acid, Benzoyl peroxide, Azelaic acid,…
Trong đó, mặc dù Retinol được bán rất nhiều bên ngoài thị trường dưới dạng không kê đơn để điều trị mụn, chống lão hóa. Tuy nhiên, trước khi chọn mua một sản phẩm có chứa Retinol, bạn cần hiểu Retinol là gì và cách sử dụng để đạt hiệu quả tốt nhất cho làn da. Tốt hơn hết, nên tham khảo bác sĩ da liễu để đánh giá tình trạng mụn và hướng dẫn lựa chọn thuốc trị phù hợp.
9.1.3. Cách khác
Ngoài những cách trên, bạn còn có thể giảm mụn ẩn đỏ bằng cách chườm ấm, dùng miếng dán mụn để giảm viêm, làm khô cồi mụn. Tuy nhiên những cách trị tại nhà chỉ hỗ trợ giảm mụn ở mức độ nhẹ. Tốt nhất, bạn nên đến gặp bác sĩ để điều trị tình trạng này bằng các phương pháp y khoa hiện đại.
9.2. Điều trị bằng các phương pháp y khoa hiện đại
9.2.1. Peel da
Peel da là phương pháp thay da sinh học, sử dụng các hoạt chất có nguồn gốc tự nhiên để tác động lên da. Chúng có công dụng loại bỏ tế bào cũ, da chết và vi khuẩn, kích thích phát triển tế bào da mới, hỗ trợ đẩy mụn, giảm viêm và khô cồi mụn viêm, làm mờ vết thâm,…
Peel da là phương pháp điều trị da sần sùi mụn ẩn, làm mờ thâm và sáng da hiệu quả.
9.2.2. IPL
Với cơ chế hoạt động bằng các bước sóng đặc biệt, phương pháp IPL đang được nhiều người ưa chuộng bởi những ưu điểm sau đây: Ánh sáng chiếu xạ vào vùng da điều trị sẽ giúp triệt tiêu nhân mụn, những ổ vi khuẩn ẩn nấp dưới nang lông và dưới lớp biểu bì, hạn chế xuất hiện mụn mới, không gây đau, không gây tổn thương, không để lại sẹo, giảm thiểu các vết thâm do mụn để lại.
9.2.3. Chiếu ánh sáng
Đây là phương pháp ứng dụng ánh sáng đèn LED có vùng quang phổ phù hợp để trị liệu các bệnh lý về da và chăm sóc da. Theo đó, để trị mụn ẩn, bác sĩ thường chỉ định ánh sáng xanh (xanh lam) giúp kích thích nhân mụn trồi lên, gom cồi, bên cạnh đó điều tiết tuyến bã nhờn, tiêu diệt vi khuẩn C. acnes (chiếm phần lớn nguyên nhân gây mụn).
9.2.4. Lấy nhân mụn y khoa
Bằng cách sử dụng các dụng cụ y tế chuyên dụng tác động vào bề mặt da có mụn để đẩy nhân ra ngoài. Nhờ đó, giúp lỗ chân lông trở nên thông thoáng để hấp thu dưỡng chất từ sản phẩm chăm sóc da tốt hơn, rút ngắn thời gian điều trị mụn và tránh trường hợp mụn lây lan ra nhiều vùng da khác.
Lấy nhân mụn chuẩn Y khoa giúp lấy sạch nhân mụn ra khỏi da sớm, hạn chế tình trạng mụn phát triển từ nhẹ sang nặng hơn.
10. Cách phòng ngừa da mụn ẩn
Để ngăn ngừa, bạn nên chú trọng trong việc chăm sóc da và điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Cụ thể như sau:
10.1. Chăm sóc da đúng cách
Bạn lưu ý cách cách chăm sóc da sau đây:
- Tẩy trang và rửa mặt đúng cách: Mặc dù không trang điểm nhưng bạn cũng cần tẩy trang để loại bỏ các yếu tố tác động từ môi trường như bụi bẩn, mồ hôi, lượng dầu thừa,… Kế tiếp là lựa chọn sữa rửa rửa mặt phù hợp với loại da, có thể có thành phần salicylic acid giúp sạch sâu tuy nhiên không được gây khô da.
- Tẩy tế bào chết với tần suất phù hợp: Trong các bước chăm sóc da, bạn đừng bỏ qua việc tẩy tế bào chết định kỳ với tần suất phù hợp tùy loại da nhằm giúp lỗ chân lông thông thoáng và thẩm thấu các dưỡng chất tốt hơn.
- Dưỡng ẩm phù hợp: Bổ sung những sản phẩm cấp ẩm có kết cấu dạng gel hay kem dưỡng gắn nhãn “Oil-free” hoặc “noncomedogenic” vào quy trình dưỡng da hằng ngày là điều cần thiết. Bởi nếu làn da không được cấp ẩm đầy đủ thì tuyến dầu càng hoạt động mạnh mẽ, khiến dầu nhờn trên da càng sinh ra nhiều, từ đó mụn bắt đầu hình thành.
- Đắp mặt nạ kiềm nhờn: Các dưỡng chất từ mặt nạ sẽ bổ sung cho da thêm khỏe mạnh, đặc biệt là mặt nạ đất sét, bùn khoáng,… sẽ giúp da được làm sạch sâu hơn.
10.2. Nên mua mỹ phẩm uy tín
Nhằm tránh trường hợp mua phải mỹ phẩm kém chất lượng có thể làm trầm trọng tình trạng mụn ẩn, bạn nên mua sản phẩm đến từ thương hiệu nổi tiếng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
10.3. Không nên tự nặn mụn
Mặc dù để loại bỏ loại mụn này cần phải có tác động từ bên ngoài, nhưng bạn không nên tự ý lấy nhân mụn tại nhà. Việc thực hiện sai kỹ thuật, không đúng cách, nhất là không đúng thời điểm – lấy nhân mụn khi chưa chín muồi có thể gây nhiễm trùng, tổn thương da.
10.4. Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học
Để có làn da khỏe mạnh, bạn nên hạn chế thực phẩm ngọt, béo, sữa và các chế phẩm từ sữa (một trong những nguyên nhân chính khiến da bị mụn) và tăng cường bổ sung rau củ quả vào khẩu phần ăn. Việc này sẽ giúp cung cấp dưỡng chất từ bên trong, làm da luôn đủ ẩm, căng mịn, giúp tiến trình điều trị mụn diễn ra nhanh chóng hơn.
Bên cạnh ăn uống, bạn cũng nên ngủ sớm, ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái lạc quan,… để giúp da sớm hồi phục và trở nên mịn màng hơn.
Thay đổi một chế độ ăn uống khoa học sẽ cung cấp cho cơ thể các khoáng chất hữu ích, thanh lọc làn da, đồng thời giảm thiểu những thành phần tích độc, hỗ trợ giảm mụn hiệu quả.
11. Câu hỏi thường gặp
11.1. Điều trị mụn ẩn mất bao lâu?
Thông thường, mụn nhẹ bạn có thể thấy hiệu quả cải thiện trong 6-8 tuần đầu tiên. Đối với mụn nặng hơn hoặc tình trạng mụn phức tạp hơn, có thể cần mất từ 3-6 tháng bao gồm cả điều trị các biến chứng sau mụn (cải thiện vết thâm mụn, hồng ban, sẹo rỗ,…)
11.2. Vì sao da bị mụn ẩn điều trị hoài không hết?
Có thể do những nguyên nhân như tự điều trị bằng phương pháp thiên nhiên không đúng cách, tự điều trị theo toa thuốc của người khác, thường xuyên thay đổi phương pháp điều trị, không tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, không duy trì liệu trình chăm sóc da sau mụn.
11.3. Điều trị mụn ẩn ở đâu tốt?
O2 SKIN tự hào là phòng khám Da liễu tiên phong điều trị mụn chuẩn Y khoa, quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao và am hiểu sâu về da liễu và điều trị mụn. Phác đồ điều trị sẽ được bác sĩ cá nhân hóa theo tình trạng da, kết hợp nhiều phương pháp trị mụn và có hướng dẫn chăm sóc da tại nhà. Qua đó khách hàng có thể đạt hiệu quả trị mụn tối ưu ngay từ đầu, tiết kiệm thời gian và chi phí, sớm lấy lại làn da sạch mụn.
Trên đây bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin cần biết về mụn ẩn là gì. Nhìn chung, tình trạng này cần được điều trị sớm, đúng cách để không ảnh hưởng tới thẩm mỹ và để lại hậu quả xấu trên da. Nếu bạn đang gặp vấn đề về mụn, hãy đến phòng khám da liễu uy tín để được bác sĩ tư vấn và lên phác đồ điều trị riêng biệt, sớm hết mụn và lấy lại làn da khỏe mạnh mịn màng.
