Phát ban mụn trứng cá không chỉ khiến làn da kém thẩm mỹ mà còn gây đau, ngứa,… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vậy chính xác mụn trứng cá phát ban là gì? Nguyên nhân và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng bài viết dưới đây tìm câu trả lời nhé!
1. Phát ban mụn trứng cá là gì?
Phát ban mụn trứng cá là một nhóm các rối loạn đặc trưng bởi các mụn sẩn và mụn mủ giống như mụn trứng cá. Tuy nhiên, phát ban mụn trứng cá có sự khởi phát đột ngột, thương tổn đồng dạng và thường xuất hiện bên ngoài vùng da tiết bã nhờn. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Phát ban mụn trứng cá là một tình trạng nghiêm trọng hơn nổi mụn thông thường.
2. Nguyên nhân mụn trứng cá phát ban
Phát ban mụn trứng cá có thể xảy ra do các nguyên nhân dưới đây:
- Phát ban dạng mụn trứng cá do thuốc uống: Một số loại thuốc như Corticosteroid, thuốc chống co giật, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc kháng lao (ví dụ: INH), hydroxychloroquine, naproxen, thủy ngân, amineptine và hóa trị hoặc do dùng vitamin B12, B1, B6 kéo dài,… có thể gây phát ban mụn trứng cá.
- Do thuốc bôi hoặc sản phẩm dùng có chứa corticosteroid: Phát ban dạng mụn trứng cá có thể xuất hiện trên vùng da bôi sản phẩm chứa corticosteroid. Hoặc xung quanh mũi, miệng trong trường hợp bạn sử dụng steroid dạng hít.
- Phát ban mụn trứng cá do nghề nghiệp: Mụn trứng cá nghề nghiệp xảy ra khi bạn tiếp xúc với các chất không hòa tan, làm tắc nang lông tại nơi làm việc. Một số chất có hại gây ra hiện tượng này bao gồm nhựa than đá, các sản phẩm gốc dầu mỏ và hydrocacbon thơm clo hóa. Khi bị phát ban, biểu hiện lâm sàng chủ yếu là nổi mụn trứng cá, sẩn, mụn mủ và tổn thương dạng nan. Mụn có thể xuất hiện ở các vùng tiếp xúc với chất có hại (trán, thái dương hàm) và vùng được che phủ (miệng, má).
- Do thời tiết nóng: Mụn dạng trứng cá có thể xuất hiện khi bạn tiếp xúc thường xuyên với nhiệt độ cực cao. Tình trạng này xảy ra phổ biến ở các vùng nhiệt đới hoặc do làm việc trong môi trường cực kỳ nóng, chẳng hạn như giữa các công nhân lò nung, lò rèn,… Trong trường hợp này, mụn trứng cá có thể tiến triển thành biến chứng nhiễm tụ cầu thứ phát.
- Nhiễm trùng: Phát ban dạng mụn trứng cá có thể xảy ra khi da bị vi nấm men Malassezia furfur, Sporothrix schenckii… xâm nhập và gây nhiễm trùng.
- Sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc: Nếu sử dụng mỹ phẩm chứa corticoid trong thời gian dài có thể gây nổi mụn trứng cá diện rộng. Điều này là do corticoid làm giảm chức năng bảo vệ của da, khiến da trở nên nhạy cảm và phản ứng mạnh với các tác nhân gây kích ứng bên ngoài.
3. Phân biệt phát ban mụn trứng cá với mụn trứng cá thông thường
Tình trạng mụn trứng cá phát ban có thể dễ bị nhầm lẫn với mụn trứng cá thông thường. Trên thực tế, đây là hai tình trạng da liễu hoàn toàn khác nhau. Để phân biệt dễ dàng hơn, bạn hãy tham khảo bảng so sánh dưới đây:
| Yếu tố | Mụn trứng cá thông thường | Phát ban mụn trứng cá |
| Nguyên nhân | Chủ yếu do tắc nghẽn lỗ chân lông bởi dầu thừa, tế bào chết và vi khuẩn. | Tác dụng phụ của thuốc uống, thuốc bôi, mỹ phẩm, thời tiết hoặc môi trường làm việc. |
| Biểu hiện | Biểu hiện đa dạng gồm mụn đầu trắng, mụn đầu đen, sẩn, nang và cục mủ. | Xuất hiện đột ngột, thương tổn thường có một dạng và đồng nhất ở các vùng trên da. Triệu chứng thường gặp là ngứa, rát kèm theo châm chích. |
| Khu vực xuất hiện | Vị trí tiết bã nhờn nhiều như mặt, cổ, ngực và lưng. | Phát ban mụn trứng cá không chỉ xuất hiện ở những vị trí thường bị mụn, mà còn gặp ở những vị trí không tiết bã nhờn nhiều. |
| Khởi phát | Có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng, kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. | Thường là phản ứng cấp tính và có thể biến mất khi loại bỏ tác nhân gây phát ban mụn trứng cá. |
| Tính chất mụn | Mụn trứng cá có nhân rõ ràng. | Phát ban mụn trứng cá không có nhân. |
4. Cách điều trị phát ban mụn trứng cá hiệu quả
Việc điều trị phát ban dạng mụn trứng cá được áp dụng tùy theo nguyên nhân gây bệnh, cụ thể:
- Nên ngừng tiếp xúc đối với thuốc uống, thuốc bôi, mỹ phẩm gây phát ban dạng mụn trứng cá.
- Giảm thiểu tiếp xúc hoặc ma sát sẽ ngăn ngừa được mụn trứng cá nghề nghiệp.
- Tránh môi trường làm việc, sinh hoạt quá nóng bức, đổ mồ hôi hạn chế tình trạng phát ban mụn trứng cá do thời tiết.
Ngoài ra, bạn có thể dùng những thuốc và sản phẩm điều trị mụn trứng cá thông thường để hỗ trợ giảm tiết dầu thừa, làm sạch lỗ chân lông và kiểm soát tình trạng viêm ở những tổn thương sẩn, mụn mủ. Cụ thể:
4.1. Thuốc uống trị mụn
Với tình trạng nổi mụn trứng cá diện rộng, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc như:
- Thuốc kháng sinh, kháng viêm: Trường hợp phát ban dạng mụn trứng cá có sự tồn tại của vi khuẩn sẽ được bác sĩ chỉ định thuốc kháng sinh như nhóm Cyclin, Clindamycin… hay thuốc kháng nấm trong trường hợp viêm nang lông Pityrosporum. Một số trường hợp phát ban mụn mủ tăng bạch cầu ái toan có thể cải thiện khi dùng thuốc Dapsone.
- Thuốc kháng histamin: Đa số phát ban dạng mụn trứng cá đều có triệu chứng ngứa, rát và châm chích. Vậy nên bác sĩ có thể chỉ định dùng thêm thuốc kháng histamin để giảm cảm giác ngứa. Qua đó hạn chế sự cào gãi cho bệnh nhân, đồng thời giảm sự mẫn đỏ trên da do kích ứng với sản phẩm hoặc môi trường.
- Vitamin A và dẫn xuất của vitamin A Acid: Thuốc uống vitamin A có tác dụng giúp tăng cường đề kháng của da. Điều này vừa hỗ trợ da điều trị phát ban mụn trứng cá ở bên ngoài vừa giúp da khỏe đẹp từ bên trong. Bên cạnh đó, dẫn xuất của vitamin A (Retinoids) có tác dụng làm giảm sản xuất bã nhờn và loại bỏ các sẩn, mụn mủ phát ban.
Các loại thuốc dạng uống giúp da loại bỏ mụn trứng cá hiệu quả, nhanh chóng.
4.2. Thuốc bôi trị mụn
Bên cạnh đường uống, thuốc bôi ngoài da cũng là một giải pháp giúp điều trị mụn trứng cá phát ban hiệu quả. Một số loại thuốc phổ biến như:
- Thuốc kháng sinh dạng bôi: Các loại thuốc kháng sinh dạng bôi như Clindamycin và Erythromycin có khả năng ức chế vi khuẩn gây mụn. Đồng thời, thuốc còn hỗ trợ giảm sưng, viêm và ngăn ngừa tổn thương da do phát ban gây ra hiệu quả.
- Thuốc bôi chứa Acid Salicylic: Hoạt chất Acid Salicylic có công dụng loại bỏ tế bào da chết, bã nhờn và bụi bẩn ở sâu trong lỗ chân lông. Ngoài ra, Acid Salicylic còn hỗ trợ đẩy cồi mụn, kháng viêm và diệt khuẩn, từ đó cải thiện tốt mụn trứng cá.
- Thuốc bôi chứa Benzoyl peroxide: Hoạt chất này được sử dụng cho các trường hợp phát ban mụn trứng cá dạng viêm, có mủ. Theo đó, Benzoyl peroxide hoạt động theo cơ chế đưa oxy vào da để ức chế vi khuẩn kỵ khí (C.acnes) trong nang mụn.
- Thuốc bôi chứa Retinoid: Hoạt chất Retinol là dẫn xuất của vitamin A có công dụng chính là ngăn ngừa sừng hóa để không gây bít tắc nang lông. Qua đó, cải thiện hiệu quả tình trạng nổi mụn trứng cá diện rộng.
4.3. Chăm sóc da chuẩn Y khoa
Một số phương pháp có thể áp dụng để điều trị phát ban mụn trứng cá:
- Chiếu ánh sáng và điện di phục hồi da: Phương pháp này sử dụng ánh sáng xanh để tiêu diệt vi khuẩn gây mụn C.acnes. Kết hợp dùng điện di một chiều để đưa các ion của phân tử HA thẩm thấu vào sâu bên trong lớp biểu bì. Qua đó, làn da có thể hấp thụ dưỡng chất đặc trị mụn tối đa, mang lại hiệu quả cải thiện mụn và phục hồi da tổn thương.
- Peel da trị mụn: Phương pháp sử dụng hợp chất hóa học tác động lên bề mặt da, giúp loại bỏ tế bào chết, bụi bẩn và vi khuẩn nằm sâu dưới lỗ chân lông. Qua đó, nhân mụn sẽ sớm được gom cồi và đào thải khỏi da qua quá trình rửa mặt, tẩy tế bào chết.
- Chiếu IPL trị mụn: Phương pháp sử dụng xung nhiệt tạo ra ánh sáng mạnh phổ rộng, được lọc qua kính lọc để có bước sóng khoảng 430 nm. Năng lượng này sẽ được Porphyrin (chất nhạy cảm với ánh sáng của vi khuẩn C.acnes) hấp thụ và chuyển thành nhiệt. Quá trình này tạo ra các gốc oxy tự do có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn C.acnes, giúp da sạch mụn.
Khi đã điều trị hết mụn, hãy thêm vào các sản phẩm như thuốc trị sẹo thâm, thuốc trị sẹo… Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu về các sản phẩm chăm sóc da sau mụn để có sự lựa chọn tốt nhất cho làn da của mình.
Lời khuyên:
Ngay khi phát hiện phát ban mụn trứng cá, bạn nên đến phòng khám da liễu uy tín để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn cách xử lý. Không nên tự ý bôi thoa hay uống bất kỳ sản phẩm nào.
O2 SKIN – phòng khám da liễu tiên phong điều trị mụn chuẩn Y khoa uy tín tại TP. HCM. Tại đây có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa da liễu giàu kinh nghiệm, sẽ thăm khám cẩn thận, xác định nguyên nhân chính xác và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp. Nhờ vậy, bạn có thể điều trị mụn hiệu quả ngay từ ban đầu, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Hơn nữa, điều trị mụn tại O2 SKIN bạn có thể an tâm giảm mụn, cải thiện tình trạng da bởi:
- Kết hợp phương pháp điều trị hiện đại: Tùy vào tình trạng mụn, bác sĩ có thể kết hợp thuốc uống, thuốc bôi với các phương pháp điều trị nâng cao như chiếu ánh sáng và điện di phục hồi da, chiếu IPL,… giúp làm dịu da nhanh chóng, tăng hiệu quả trị mụn.
- Tư vấn trung thực, không chèo kéo: O2 SKIN cam kết tư vấn trùng thực, không chèo kéo và chỉ định phương pháp cần thiết cho việc điều trị. Bạn có thể cùng bác sĩ trao đổi thống nhất phác đồ điều trị tốt và tiết kiệm nhất có thể.
O2 SKIN có 100% bác sĩ da liễu tận tâm, giàu kinh nghiệm đảm bảo tìm ra đúng nguyên nhân bị mụn và tư vấn cách điều trị phù hợp, hiệu quả và tiết kiệm.
- Hướng dẫn chăm sóc da tại nhà đúng chuẩn: Bên cạnh điều trị tại phòng khám, bác sĩ còn hướng dẫn bạn cách chăm sóc da tại nhà (quy trình vệ sinh da, chọn sản phẩm dưỡng da, chế độ ăn uống,…) để da nhanh phục hồi, hạn chế mụn tái phát. Đội ngũ bác sĩ/điều dưỡng tại O2 SKIN luôn hỗ trợ tận tình trong suốt quá trình điều trị, đảm bảo bạn có trải nghiệm trị mụn hài lòng, thoải mái.
- Tham khảo và hình dung trước kết quả điều trị: O2 SKIN lưu trữ dữ liệu khách hàng rõ ràng, sẵn sàng trao đổi để bạn tham khảo, hình dung kết quả và an tâm điều trị. (Lưu ý: Các thông tin O2 SKIN sử dụng bên dưới đều được sự cho phép của khách hàng bằng văn bản).
Bạn Nguyễn Văn Trí (21 tuổi, Bà Rịa – Vũng Tàu) từng đặt niềm tin vào thuốc bắc trị mụn được bạn bè giới thiệu. Thời gian đầu sử dụng làn da có cải thiện, tuy nhiên sau đó mụn trứng cá bùng phát nặng và lây lan rộng hơn. May mắn biết đến O2 SKIN, sau khi thăm khám bác sĩ chẩn đoán bị kích ứng do sử dụng sản phẩm chăm sóc da không rõ nguồn gốc. Bạn được bác sĩ tư vấn phác đồ điều trị mụn chuẩn Y khoa gồm thuốc uống, thuốc bôi, xịt khoáng, lấy nhân mụn, chiếu ánh sáng xanh, đắp mặt nạ trị mụn và điện di. Hiện nay, da bạn Trí đã cải thiện 80%, không chỉ giảm mụn rõ rệt mà làn da còn mịn màng hơn đáng kể.
5. Một số lưu ý khi điều trị mụn trứng cá phát ban
Để kết quá trị phát ban mụn trứng cá cao, nhanh chóng bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Giữ gìn vệ sinh làn da sạch sẽ, không để cho vi khuẩn có cơ hội xâm nhập.
- Sử dụng nước ấm thay vì nước nóng để vệ sinh da. Đồng thời, bạn nên dùng khăn thấm khô vết ban, tuyệt đối không chà xát da.
- Mặc quần áo rộng, thoáng mát để tránh tình trạng cọ sát vào da, làm vỡ mụn.
- Kiêng ăn các đồ cay, nóng, có ga, như tiêu, ớt, hành,…
- Ăn nhiều trái cây và uống nhiều nước để bổ sung vitamin, giúp da giải độc.
- Ngừng sử dụng mỹ phẩm hoặc kem dưỡng da mới vì có thể là nguyên nhân gây phát ban.
6. Câu hỏi thường gặp
6.1. Phát ban mụn trứng cá bao lâu thì hết?
Mụn trứng cá phát ban có thể hồi phục trong vòng vài tuần. nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách. Ngược lại, nếu không điều trị sớm và đúng hướng thì mụn trứng cá sẽ tiến triển nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến làn da và sức khỏe tổng thể.
6.2. Phát ban mụn trứng cá có tự hết không?
Tình trạng mụn trứng cá phát ban không tự hết nếu không điều trị đúng cách, kịp thời. Tốt nhất, khi phát hiện da mụn mọc thành từng cụm, da mặt sưng nóng, ngứa rát,… bạn nên đến gặp bác sĩ thăm khám và điều trị theo phác đồ phù hợp để sớm hết mụn.
Hy vọng sau khi tham khảo bài tên, bạn đã biết rõ phát ban mụn trứng cá là gì, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả. Nếu bị nổi mụn trứng cá diện rộng, bạn hãy đến gặp bác sĩ da liễu thăm khám và tiếp nhận liệu trình điều trị mụn chuẩn Y khoa để da sạch mụn, mịn màng nhé!
